Page images
PDF
EPUB

Humilius equidem argumentum mihi tractandum propofui; fed difficultatis, fed laboris pleniffimum. Etenim è fontibus reconditioribus, ac propè obstructis, haurienda est materia; revocandi funt in lucem Poetæ, quorum opera obscuravit vetuftas, & quorum pœnè memoriam delevit oblivio. Prætereà, refutandi funt imperitorum hominum fermones, debellandi errores, minuenda opinionum perverfitas. Itaque, ut Varronis utar verbis, "non mediocres tenebræ "in fylvâ, ubi hæc captanda; neque eò, quò pervenire volumus, femitæ tritæ; neque non "in tramitibus quædam objecta, quæ euntem "retinere poffunt."

Aggredior fcilicet de iis gentibus difputare, quarum poefin reformidant fastidiofæ Europaorum aures. Nos enim tranflationes mitigare folemus, ac lenire; Afiatici verò, temerè & incitatiùs exaggerare: nos ftudemus ut verecundæ fint, & quodammodò fe facilè infinuent metaphoræ; illi, ut violentè irruant: nos, ut fint politæ, nitidæ, venustæ, nec longè ductæ; illi res pervagatas & in medio pofitas tranfvolant, & interdum longiffimè repetitas captant imagines, quas ad fatietatem ufque cumulant: Europai denique poetæ in eo potiffimùm laborant, ut jucundè, ut dilucidè fcribant; Afiatici, ut vaftè, ut luxuriosè, ut diffolutè. Inde fit, ut,

fi cùm Arabum ac Perfarum carminibus comparetur elatiffima Europæorum poefis (Græcam femper excipio), remifsè protinus fluere, & quafi labi videatur,

Ut lana tincta purpuram citrà placet,
At fi contuleris cam lacerna,

Confpectu melioris obruatur*,

sed hanc tamen Afiaticæ dictionis elationem, vix aut ne vix quidem percipiet is, qui interpretationes tantummodò leget: fua eft enim linguis omnibus gratia, & quafi color proprius; fua porrò verborum feries & collocatio, ac fententiarum junctura, quas fi quis diffolverit, totam continuò diftulerit fuavitatem, totumque venuftatis lumen extinxerit.

Afiaticorum igitur poemata legentibus, tenenda eft eorum hiftoria; perdifcendi fermones, quorum exquifitiores elegantiæ funt inveftigandæ, cognofcendi mores, disciplinæ, opiniones, fabulæ, proverbia; carmina demùm Perfarum atque Arabum, oculis & mentibus, ut ita dicam, Afiaticis, legant neceffe eft +.

Nec verò me latet nonnullorum hominum increbuiffe fermonem, qui harum gentium po

* Ovid. apud Quintil. Inftit. lib. x. cap. x.
† Vide De Sacrâ Poefi, Prælect. vi. and vii.

efin incultam effe autumant, & horridam. Illis abundè erit, ut fpero, in hoc opufculo refponfum, fatifque probatum, ea ipfa poemata, quæ injucunda & impolita temerè dici folent, delectare potiùs atque allicere incredibili varietate et copiâ. Verè mihi videor effe dicturus: tametfi majeftatem Homeri, fuavitatem Theocriti, magnificentiam Pindari, Apollonii elegantiam, Sophoclis vim, Euripidis facilitatem, Æschyli audaces figuras, Anacreontis hilaritatem, lbyci ardorem, Stefichori gravitatem, mollitiem Alcmanis, venuftatem Bacchylidis, neminem unquam fcribendo confequi poffe cenfendum eft; negari tamen non poteft, quin fuæ fint poetis Afiaticis, à naturalibus eæ quidem rebus deductæ, proprietates; fui-que pulchritudinis colores, ad quorum laudem poefis Europæa haudquaquam accedit.

Neque enim abeffe poteft, quin ii poetæ lætiffimis abundent imaginibus, qui verfentur inter amœniffimos campos, lucos, hortulos; qui deliciis atque amoribus toti vacent, qui tandem in iis regionibus commorentur, ubi folis nitor cœlique ferenitas rarò nubibus obfcuratur; ubi fummâ florum ac fructuum ubertate cumulata natura luxuriat quodammodò & quafi lafcivit; ubi denique (ut vetus ait poeta)

Segetes largiri fruges, florere omnia,
Fontes fcatere, herbis prata convestirier *.

Ac nemo ferè eft, qui nefciat plurima poëfeos ornamenta ex imaginibus rerum naturalium derivari: maximam autem Perfidis partem, totamque eam Arabiam, quæ eft à veteribus primùm Felix nominata, feraciffimas regiones, ac deliciarum omnium abundantiffimas, effe sci

mus.

Arabia verò ea, quæ Deferta vocatur, rerum earum plena eft, ex quibus formidinis ac terroris depromantur imagines, quæque adeò ad elationem dicendi fint longè omnium aptiffimæ: fæpe igitur in Arabum antiquorum carminibus, heroes inducuntur incedentes

-Vid altâ atque arduâ

Per fpeluncas faxis feructas, afperis, pendentibus,
Maximis; ubi rigida conftat craffa caligo.

Ob has præcipuè naturæ proprietates, & ob hanc vivendi confuetudinem, Arabas Perfafque imaginibus, tum venuftis tum etiam elatis, abundare arbitror, ideòque poeticam, quæ his imaginibus potiffimùm conftat, ftudiofiffimè colere.

Hoc argumentum ad reliquas etiam gentes Afiaticas transferri poteft, quarum scilicet ulla

* Apud Cic, Tufcul, Quæft. lib. i.

ad nos pervenit cognitio: fed juvat opinionem noftram exemplis illuftrare, & pauca de Sinenfium, Indorum, Tartarorum, aliorumque, poefi antè dicere, quàm ad Arabum fylvas, & uberrimos Perfarum hortos, accefferimus.

In Sinenfium linguâ, quæ, fi magno fcriptorum gregi* fides habenda fit, eft omnium copiofiffima, volumen extat pervetuftum, quod partes complectitur quinque, & Shi king vocatur: trecentas hic liber Odas continet de moribus, officiis, virtutibus; quæ eximiam habere dicuntur numerorum dulcedinem, imaginum venuftatem. Una ex his Odis, quæ mihi valdè arrifit, citatur à Confucio, Platone illo, fi ita dicere liceat, Sinenfium; cujus + opera graviffima Oxonii affervantur. Carmen ipfum, Latinis verfibus utcunque redditum, libet fubjungere: verba Sinica, & verfionem fidam, separatim addamus neceffe eft, propter novas literarum formas, quas æneæ tabulæ incidendas curavimus.

Vides ut agros dulcè gemmatos lavet
Argenteus rivi latex;

Virides ut aura ftridulo modulamine

Arundines interstrepat!

Sic, fic amoeno cincte virtutum choro,
Princeps, amabiliter nites.

*Du Halde. Fourmont. Couplet. &c.
+ In Archiv. Bodl. A. 1. fol. 7. p..2.

« PreviousContinue »