Page images
PDF
EPUB

آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند

Irruperunt, diruerunt, combufferunt, necaverunt, diripuerunt, difcefferunt.

Non dubito affirmare his fex vocibus animum auditoris magis fuiffe permotum, quàm longiffimâ hujus cædis narratione, licèt graviffimis fuerit inftructa verbis, & fententiis ornata fplendidiffimis. Cùm enim animus variarum rerum ferie ac verborum cumulo quafi obruatur, * perfectam imaginem formare nequit; sed alia aliam trudit; itaque omnia funt obfcura, omnia confufa, omnia incerta; omnia denique fublimia. Certiffimum eft enim, dum hæ fex voces proferuntur, imagines exercitûs irruentis, occidentium & occiforum, incendii, ruinæ, prædationis, & victorum recedentium, aliarumque rerum, quæ iis neceffariò fubjunguntur, animo comprehendi neutiquam poffe.

* Vide librum Anglicum De Sublimi & Venusto, Part V. sect. v.

CAPUT XI.

اللطافة

SIVE

De Venuftate.

QUID per Venuftatem intelligam, complectar brevi: Ea mihi videtur venufta effe poefis, cujus imagines fint hilares, nitidæ, ridentes, lætæ, compofitio mollis & dilucida, quæ denique lectoris animum permulceat, alliciat, oblectet, exhilaret, relaxet, & fuaviffimâ quâdam voluptate perfundat. Quibus autem modis eam in animo excitet voluptatem, non inftitui hoc loco differere; fed ftatuam cum Hermogene quacunque aut vifu, aut tactu, aut guftu, aut auditu, aut odoratu denique fuavia funt, ea, cùm aptis

*

* Hermog. περι δεων. Lib. II. cap. iv. περι Γλυκύτητος. Παντα όσα ταις αἰσθήσεσιν ἡμων ἐσιν ήδεα, λεγω δε τη όψει, ἢ γευσει, ή τινι ἄλλῃ ἀπολαύσει, ταυτα και λεγομενα ήδονην ποιεί. Αλλ' αἱ μεν εἰσιν αίσχραι των κατα ἀπόλαυσιν ἡδονων, αἱ δ' εἰ τοιαύται. Και τας μεν εκ αἰσχρας ἐςιν άπλως ἐκφράζειν, οἷον καλλ χωριό, και φυτείας διαφορές, και ρευμάτων ποικιλίας και όσα

τοιαυτα.

defcribantur verfibus, magnam afferre jucunditatem. Cujufmodi funt locorum amoenitates, horti, flores, nymphæ, fontes, amores, deliciæ, nuptiæ, rivuli, lufcinia cantus, odores, zephyri, humana pulchritudo, & reliquæ imagines ex naturâ depromptæ, quas rectè venuftatis fontes effe ait * Demetrius Phalereus.

Ob hanc rem pulchri funt verfus, quos in Sympofio Platonis recitat Agatho, cùm amorem dicat afferre,

Είρηνην μεν εν άνθρωποις, πελάγει δη γαλήνην,

Νηνεμίαν δ' ἀνεμοις, κοίτην ύπνοντ' ἐνι κηδει.

Hæ autem imagines funt jucundiffimæ: quid enim tam jucundum, quàm pax civitati, maris tranquillitas navigantibus, venti lenitas viatoribus, lectus & fomnus mærentibus? Nec minùs lætæ funt imagines in Sapphûs verficulis, quos in libro fecundo de Formis citat Hermogenes, qui multa ibidem de fuavitate, ipfe quoque fuaviter, fcripfit:

Καὶ δ' ύδωρ ψυχρον κελαδει δὲ ἴσεων
Μαλίνων, ανθυπομένων δη φύλλων
Κωμα καταέξει.

Nihil enim ferè excogitari poteft dulcius, quàm imago " Aquæ gelidæ per malorum ramos mur"murantis, & fomni, trementibus foliis, leniter "defluentis.'

* Περι Ερμηνειας.

Εἰσι δε αἱ μὲν ἐν τοῖς πραγμασι χαριτες, οἷον νυμφαιοι καποια εμεναίοι, έρωτες, όλη η Σαπφος ποίησις.

ge

Vellem profectò non intercidiffent tot & tam divina Sapphûs carmina. Quæ fuperfunt (ut ipfius poetriæ utar verbis) funt * "auro ipfo "magis aurea." Et notabile eft Demetrium, Hermogenem, Dionyfium Halicarnaffeum, & reliquos artis oratoriæ magiftros, illam perpetuò citare, cùm de venufto dicendi genere loquantur. + Carmen autem in Atthida, tanquam elati neris exemplum profert Longinus; à quo valdè diffentio. Quam enim habent cum Elatione affinitatem latiffimæ illæ imagines, puella fuaviter loquens, & fuaviter fubridens? Prætereà nihil terribile aut horridum in hac Odâ defcribit puella Lesbia, fed jucundiffimum animi motum, Amorem; &, ab illo ortam, totius corporis relaxationem; quæ imago ab Elato dicendi genere eft alieniffima: nam corpus permulcere & relaxare præcipua eft delectationis & voluptatis proprietas. Hinc Amor apud poetas Græcos Avers, membra diffolvens, fæpiffimè vocatur, ut Sappho,

Έρως δ' αύτε μὲ ὁ λυσιμελής δίνει.

Hanc ob rem Bacchum appellari Avanos nonnulli putant; iidemque vinum ‡ xax ideò no

*

Xpure xoucoreça. Sapph. apud Demetr. Phal. + Longin. we T↓es, Cap. x.

Sic Hipponax,

Όλιγα φρονεσιν οἱ χαλιν πεπωκότες.

& Archilochus apud Athenæuin,

Πολλον δε πίνων και χαλίκρητον μέθη.

[ocr errors]

minari aiunt, quod folvat & relaxet. Sed ob deperdita cùm Sapphûs, tum etiam Erinnæ, Alcmanis, Alcæi, & Diphili, Apollodori, Philemonis, Alexidis, aliorumque poetarum, opera, præclaris illis Græcis facerdotibus plurimam fcilicet debemus gratiam! Illos enim eò delirationis provexit anilis fuperftitio, ut complura veterum Græcorum poemata, eaque venustiffima, combufferint; nimirum quod in illis amantium nequitiæ, ut vocant, effent defcripta.

Imaginum venuftatem dictionis & verborum pulchritudo fubfequitur. Neceffe eft enim poeta, de his lætiffimis rebus fcribens, verborum utatur fplendore & dulcedine: de qua re videndus eft Demetrius *.

Quinetiam, ut ait Hermogenes, illa voluptates, quas Amor fecum affert, delectationem quandam præbent cùm defcribantur; fed aliis lectoribus aliam; nam lector pudicus defcrip

* Διο και μεν ἡ Σαπφω περι μεν καλλες άδεσα, καλλιεπής έσι, και ήδεια, και περι έρωτων δε και έαρος και περὶ ἀλκυονος, και άπαν καλον ὄνομα ἐνυφανται αύτης τη ποιήσει.

Et alibi,

Ωσε εἰ μεν τις ἐν πραγματι χαρις έσι, ταδε και ἡ λέξις πόλει ἐπιχαριτώτερα, οἷον,

Ως δ' ότε Πανδαρες κερη χλωρηίς άγδων

Καλον ἀείδησιν, έαρος νεον ἰσαμενοιο.

ἐνταυθα γας και ἡ ἀηδων χαριεν ορνίθιον, και το έαρ φύσει χαριε πολυ δε ἐπικεκοσμηται τῇ ἐρμηνεια, και έσι χαριεςερα, το τε χλωργίο και το Πανδαρες κερη εἴπειν ἐπὶ όρνιθος, άπερ τε ποιητε ίδια έσι.

« PreviousContinue »