میکدست پیل و بیکدست شیر جهانرا چو تخت اندر آورده زیر ابر پشت پیلان برش تخت زر زکوهر همه طوق شیران نر خرامان شدم نزد آن ارجمند پیروزه دیدم بلند تخت یکی نشسته بران شهرياري چو ماه کلاه زیاقوت رخشان بسر بر كافور موي وچو کلبرك روي چو دل آزرم جوي و زبان چرب کوي

Legatus dixit: " Nitidum ver

Talem regem nunquam afpexit, aut afpiciet:
Ver eft jucundum in eo paradifo,

Cujus terra ambarum olet, & cujus lapides aurei funt,
Calum excelfum palatium ejus eft, & aula,
Paradifus terrarum vultus ejus fubridens est: ·

Altior aulâ ejus nullus eft collis,

Latior regiâ nullus eft hortus.

Cùm ad elatam illam regiam acceffi,

Caput ejus cum ftellis arcana iniit confilia.
Ad unam manum ftetit elephas, ad alteram leo;
Orbem terrarum, tanquam folium, fibi fubmifit.
Super elephantis tergo folium fuit aureum,
Et fingula leonum monilia erant gemmea;
Lætus acceffi ad fublimem illum regem,
Et afpexi folium è gemmis cœruleis fictum,
Regem autem lunæ fimilem in eo fedentem,
Pyropis fulgentem, & capite gerentem diadema;

Crines camphoræ fimiles habentem, & faciem tanquam rofæ folium,

Cor æquitatis amans, & linguam dulciloquam (adipato loquentem fermone)."

Ad altitudinem etiam orationis conferunt vifones, quas Græci Φαντασίας vocant, per quas ante oculos lectoris imagines rerum absentium clarè ponuntur. Hæ autem quàm fæpiffimè à tragicis in infaniæ defcriptionibus ufurpantur. Exemplo fit ex Æfchyli Choephoris locus elatiffimus. Oreftes, cum matrem interfeciffet, chorum alloquitur, & primum, leni quodam orationis tractu: mox furore correptus, erumpit,

Α' α,

Δμωαι γυναίκες-αίδε γοργόνων δικτυν
Φαιωχίτωνες, και πεπλεκτανημέναι

Πυκνοις δρακεσιν. Οὐκ ἐτ' αν μειναιμ' έγω.

Chorus illum permulcere cupit, & ad lenitatem

revocare,

Τινες σε δόξαι, φιλτατ' ανθρωπων πατρι,
Στροβάσιν; ἴσχε, μη φοβε, γικων πολυ.

refpondet,

Οὐκ εἰσι δόξαι των δε πημάτων έμοι
Σαφως γαρ αίδε μητρος έγκοτοι κύνες.

Tum Chorus, imprudentius,

Ποταινιον γαρ αίμα σοι χεροιν ἔτι,

Εκ των δε τοι ταραγμὸς ἐς φρένας πιτνεί.

Ille, voce αίμα infammatus, & manum, fortaffe

fuam, materno fanguine tinctam, refpiciens, ardentius furit,

Αναξ Απολλον αίδε πλήθνεσι δη,

Και ομματων σαζεσιν αίμα δυσφιλες.

& cùm fœminæ illum confolari velint, ille de

cedens exclamat,

Ύμεις μεν εκ έρατε τας δ'. Εγω δ' όρω,

Ελαυνομαι δη κεκ ἐτ' ἂν μειναιμ' έγω.

Mirè hæc conveniunt cum * Shakespeari noftri præclarâ tragœdiâ, quâ nec Græcos poetas nec Latinos quidquam habuiffe puto excelfius, aut magnificentius.

Reliquum eft ut pauca apponam loca, in quibus exponitur ea (quâ nihil majus cogitari potest), Divini numinis potentia: has autem expofitiones naturâ elatiffimas commendat brevitas. Quicquid in hoc genere habent Arabes, ab admirabili in Sacrâ Hiftoriâ + loco fumi videtur, cujus vim & magnificentiam omnes collaudant,

ויאמר אלהים יהי אור ויהי אור

Dixit Deus, Fiat lux, & lux facta eft.

& ‡,

הוא אמר ויהי

Ille dixit, & fuit.

Hinc illud Mohammedicum,

لا تخزن فالذي قضي الله يكون * والامر الموكل الي كن فيكون ما بين تحرك بلحظ وسكون

الحالة تنقضي وذا الأمر يهون

"Ne trifteris; nam quod decrevit Deus, fiet; Et res commiffa voci, Efto, erit:

Dum oculum movere potes, & motum fedare,

Status mutatur, & vir potens demittitur.”

His addam locum verè magnificum, ex Alcorani capite undecimo, ubi Noæ diluvium defcribit Arabum legislator;

كالجمال

وهي تجري بهم في موج ونادي نوح ابنه وكان في معزل يا بني اركب معنا ولا تكن مع الكافرين قال ساء وي الي جبل يعصمني من الماء قال لا عاصم الله الا اليوم من امر من رحم وجال بينهما الموج فكان من المغرقين وقيل يــا ارض ابلعي مارك ويا سماء اقلعي وغيض الماء وقضي الامر واستوت علي الجودي وقيل بعدًا للقوم الظالمين *

"Ea verò (arca) cum illis labitur inter fluctûs,

tanquam montes: & clamat Noa filio fuo, "ille autem (natat) feparatim, "O fili, na"viga nobifcum, & cave fis cum infidelibus.” Inquit, Afcendam montem; qui ex aquâ me liberabit; inquit (Noa), Non (eft) liberatio hodiè à Dei decreto, nifi (illius) favor. Tum inter eos venit fluctus; & fuit inter immerfos. Et dictum eft (vox audita eft quæ diceret), "O terra, aquam tuam imbibe, & O "cœlum, tuam coerce;" & inhibita eft aqua, & peractum eft mandatum, & reftitif (arca) fuper Al Júdi (montem) & dictum eft (vox divina dixit) Apage, impios!"

Locum hoc fublimiorem (Mofaicum illum excipio) nunquam legi: ejufdem generis eft, fed longè humilior, Apuleii fententia, qui cùm prædonum focietatem fere invictam defcripferit, fubjungit, Noluit effe Cæfar Hæmi latronis "collegium, & confeftim interiit." Quantum illis locis quæ expofui, addit pietas ac veritas, tantum ab hoc detrahit infulfa regis adulatio. Videmus tamen quantam dictioni Elationem addat brevitas; cujus rei alio in genere exemplum fubjiciam. Narrat Ebn Arabshâh in libro, qui Facahato' Ikholofa infcribitur, Persam quendam ex Bokhara incendio falvum evafiffe, & cùm effet à quodam interrogatus, quid in eâ urbe egerint Genghizi milites, refpondiffe,