"In horto recentem fac ritum religionis Zoroaftris,

Nunc cùm tulipa ardet igne Nimrodi."

De religione Zerdushti, & igne Nimrodi, vide Hydii de Perfarum religione librum: defcribit poeta igneum florum fplendorem.

زدست ساقي سيهين عذار عيسي دم شراب نوش ورها كن حديث عاد وثمود

"A manu pocillatoris genam argenteam, & Meffia halitum habentis,

Vinum bibe, & miffam fac hiftoriam Adi & Themudi."

Meffia halitus innuit mollem spiritum ac jucundum, qui mortuos in vitam poffit revocare. Ad & Themud nomina funt tribuum antiquarum in Arabiâ degentium, quas monitis Vatis Saleh obtemperare recufantes, periiffe diçit auctor Alcorani.

Huc refpicit Atthar in Pendnameh,

انکه فرمان داد تهرش بادرا
قوم عادرا
داد

تا

66

سراي

Qui mandatum potentiæ fuæ dedit vento, Ut supplicium meritum populo Adi daret.”

شد جهان چو خلد برین

بدور سوسن وكل ولي چسود که دروي نه ممکنست خلود

"Orbis terrarum tanquam cœleftis paradifus fit liliorum ac rofarum tempore: Sed quid juvat, cùm in eo nequit effe æternitas?"

Pulchram vides annominationem inter pa

.aternitatem خلود & ,radium

چوکل سوار شود بر هوا سلیهان وار سحرکه مرغ درآید بنغمه داوود

"Cùm rofa equitat in aëre tanquam Salomo, Manè avis venit cum concentu Davidis."

Fingunt Afiatici fuiffe Salomoni tapeta mirificum, quo vectus in aëre iter faceret. Multa autem de carminibus ac lyrâ Davidis loquuntur: velut poeta in præfatione ad libri Humaiun Nameb,

صریر کلک تو در حل مشکلات امور چنانکه نغمت داوود در ادای زبور

"Sonus calami tui cum negotia difficilia expedias,

"Similis eft modulis Davidis, cùm Pfalmos

"caneret."

66

بدور كل منشین بی شراب وشاهد وچنگ

که همچو دور بقا هفته بودمعدود

66

Tempore rofarum noli federe fine vino, & 66 amicâ, & citharâ, "Nam tanquam tempus durationis feptima66 næ, numeratur."

بخواه جام لبالب بیان آصف عهد وزیره

ملک سلیمان عماد الدین محمود

،،

"Pete cyathum ad oram plenum in memo"riam Afafi hujus ætatis,

Viziri regis Soliman, Emadeddin Mahmûd.”

Afaf Salomonis fuit, fi Afiaticis fides fit habenda, minifter, idemque cujus nomen Pfalmo uni atque alteri præfigitur. Emadeddin vir erat quidam fummæ dignitatis, quem laudare vult poeta.

زعيش کام ابد چو بدور او اي دل که باد تا بابد ظل عالیش مهدود

"Hilaritatis defiderium fit perpetuum, velut "in ejus ætate, O cor meum! "Sit enim perpetuò umbra excelfa ejus ex"tenfa."

بیار باده که حافظ مدامش استظهار بغضل رحمت حق است غافر معبود

"Affer vinum: nam Hafez illud femper petit à præftantiâ & mifericordiâ Dominį benevoli, adorati,"

Quinque his imaginum poeticarum fontibus conftitutis, ad figuras dictionis, tanquam ad amenos & luxuriantes rivulos, libet accedere.

CAPUT VI.

De Figuris Dictionis, ac primùm

الاستعارة

SIVE

De Tranflatione.

FIGURAS Afiaticæ dictionis tractaturus, missas faciam Rhetorum definitiones & diftinctiones, fubtilitatis & acuminis habent plurimum, quæ utilitatis verò parum : quis enim non illicò videt, * Figuram effe vocis mutationem à primá fignificatione detortam & primum neceffitatis caufá ufurpatam, deinde venuftatis? aut quis ignorare poteft + Tranflationem effe, cùm verbum in quandam rem transfertur ex aliá re, quod propter fimilitudinem rectè videtur poffe transferri? Ac primùm de translatione loquar, quâ præcipuè utun, tur poetæ Afiatici ornatûs caufâ & fuavitatis,

*Figuram fic definit Tiberius Rhetor,

Εςι τοινυν σχήμα, το μη κατα φυσιν τον νεν ἐκφεξειν, μηδε ἐπ ̓ εύθειας, ἀλλ' ἐκτρεπειν και εξαλλατίειν την διάνοιαν, κόσμε την τη πλάσει η χρειας ενεκα.

† Ad Herenn. lib. iv.