فكيف تنكر حباً بعد ما شهدت به عليك عدول الدمع والسقم * "Putatne amator, amorem celatum iri, 66 Qui partim effufis lachrymis, partim cordis "ardore detegitur? "Nifi amares, non lacrymâffes ob ruinosa "domicilia, "Neque ob myrobalani & collis recorda"tionem infomnis effes. Quî itaque amare te neges, fiquidem teftes "funt "In te veri, pallor ac lachrymarum effufio*?” Sed longè omnium celeberrima in hoc genere poemata ea funt feptem Idyllia, quæ, ob eximiam elegantiam, in templo Meccano suspensa fuiffe memoriæ proditum eft. Atqui de iis prolixè differere, non est necessarium: hujus enim linguæ cultoribus tam nota funt, quàm Græcarum literarum ftudiofis Pleias illa Ægyptia†. Prætereà de illis ita fusè, ita eruditè differuit Reiskius nihil ut dici melius poffit: quamvis majorem effet laudem confecutus, fi modum * Vide Poema hoc Lugduni editum, & à viro erudito Jo. Uri quàm accuratiffimè verfum. Lycophron, Homerus Junior, Nicander, Philicus Theocritus, Aratus, Apollonius. tenere potuiffet; nimis enim ob variæ eruditionis copiam effunditur ac redundat. Septem his Idylliis difpari in genere laus propè fimilis tribuitur. Amralkeifi poema molle eft, lætum, fplendidum, elegans, varium, venuftum: Tarafa audax, incitatum, exultans, quadam tamen hilaritate persperfum: Zobeiri acutum, feverum, caftum; præceptis moralibus, ac fententiis plenum graviffimis: Lebidi leve, amatorium, nitidum, delicatum, & fecundæ Virgilii eclogæ non diffimile; queritur enim de amicæ faftu ac fuperbia; divitias etiam fuas, ut Virgilianus ille Corydon, enumerat, fuas denique virtutes, fuæque tribûs gloriam in cœlum effert: Antara porrò carmen elatum eft, minax, vibrans, magnificum, cum quadam etiam defcriptionem atque imaginum pulchritudine: Amri vehemens, excelfum, & gloriofum; Harethi denique pleniffimum fapientiæ, acuminis, dignitatis. Sunt autem Amri atque Harethi poeticæ quodammodò orationes, inter fe, ut Æfchinis illæ ac Demofthenis, contrariæ: habitæ funt enim in quodam Arabum conventu ad fœdus inter duas tribûs faciendum congregato. Suam autem Hareth Ben Helza vehementiffimo animi impetu, arcui fuo, more Afiatico, innixus, effudiffe ex tempore dicitur. De fingulis horum poematum elegantiis commodior erit aliquando differendi locus: nunc de primo folùm, Amralkeifi fcilicet, loquar. Eft igitur hujus poematis dictio læta, picta, florida, animata, & ad fuavitatem ac delicias unicè comparata: imaginibus abundat ita splendidis, comparationibus ita variis ac delicatis, ita tandem lectis & exquifitis coloribus verborum, & nitidis figurarum luminibus, ut divinum illud Salomonis carmen propè æquare videatur. Operæ pretium erit pulcherrimi hujus Idyllii argumentum exponere, & deinde præcipuas imaginum & comparationum venuftates delibare. Deflet initiò amicarum difceffum, duos fodales allocutus, quos fecum affert, ad deserta manfionum veftigia intuenda. Hæc infpiciens, lacrymat, queritur, defperat. Socii eum folari cupiunt at folatium repellit. Illi verò haud minùs dura eum anteà paffum effe affirmant : Sed enim tunc, inquit, cum difcederent amica meæ, & fuaviffimus odor ab iis afflatus effet, العين مني صبابة فاضت دموع علي النحر حتي بل دمعي محملي "Effundebantur ob defiderium ex oculis meis lachrymæ ufque cò, ut in gremium deflucntes "balteum meum madefacerent." Refpondent; Verùm hanc mæftitiam lenire debet præterita bi laritatis recordatio, fæpè enim cum illis jucundè vixifti. Hac confolatione aliquantulum levatus poeta, hilariores quofdam dies commemorat delicias quafdam defcribit, & amatoria fua colloquia cum formofiffimis puellis Oneiza & Fathima, mirâ jucunditate, recitat. Gloriatur fe virginem pulcherrimam amaviffe, & per medias haftas ac media pericula, ad eam ufque adeò perrexiffe, donec optato fueretur laboris fructu. Amorem deinde collaudat, cujus reprehenfores irridet. Pofteà feipfum ob fortitudinem laudat & conftantiam, quâ per valles incultas ac tenebrofas noctu incedit. Tum equum nobiliffimè pingit; venationem defcribit, & poft eam, epulas; ac tandem cum eximiâ imbris descriptione, poema claudit. Ad fummam, hoc Idyllium (quod ad minorem illam poefeos dramaticæ fpeciem pertinet) deliciis ac fuavitatibus abundat, & cum venuftiffimis Europæorum poetarum eclogis poteft comparari. Quàm læta & vivida hæc eft fimilitudo! المسك منهما "Cùm duæ puellæ affurgerent, afflatus eft "ab illis odor, qua comparatione creberrimé utuntur poetæ Perfici; ut Hafiz, نسیم صبح عنبر بوست امروز سکر یارم ره صحرا کرفست "Aura matutina ambari hodiè odorem habet, "Forfan, puella mea in prato incedit." & alibi fapids. Similiter * alius, amicam accedentem defcribens, ait belliffime, مکر نسیم صبا از چمن رشید یا کاروان مشک زراه ختن رشید "Suavifne aura ex hortulo proveniens fpirat? "An mofcho onufta caterva exviâ Khoteni "redit?" Alias proferamus comparationes non minùs venuftas: اذا ما الثريا في السماء تعرضت ،، Cum in coelo fplenderent Pleiades, Tanquam extrema pars chlamydis marga"ritas ornatæ.". Comparatur æther cœruleus cum puellæ vefte, Pleiades verò cum gemmis fuper eam fparfis. * Vide Herbelotum in voce Khoten, pag. 999. |